Kur'an İncelemeleri
87Bakara Suresi 63-66
Hatalı Çevrilen Ayetler
87Bakara Suresi 63-66
Hatalı Çeviri:
63. Sizden sağlam bir söz almış, Tûr dağının altında, size verdiğimizi kuvvetle tutun, onda bulunanları daima hatırlayın, umulur ki, korunursunuz (demiştik de);
64. Ondan sonra sözünüzden dönmüştünüz. Eğer sizin üzerinizde Allah'ın ihsanı ve rahmeti olmasaydı, muhakkak zarara uğrayanlardan olurdunuz.
65. İçinizden cumartesi günü azgınlık edip de, bu yüzden kendilerine: Aşağılık maymunlar olun! dediklerimizi elbette bilmektesiniz.
66. Biz bunu (maymunlaşmış insanları), hadiseyi bizzat görenlere ve sonradan gelenlere bir ibret dersi, müttakîler için de bir öğüt vesilesi kıldık.
Doğru Çeviri:
63Hani bir zamanlar Biz, sizden, “Allah'ın koruması altına girmeniz için verdiğimiz şeyi kuvvetle tutun ve içindekileri hatırınızdan çıkarmayın!” diye sağlam bir söz almıştık ve sizin üstününüzü; seçkininiz Mûsâ'yı en kutlu aşamaya (elçilik makamına) yükseltmiştik.328
64Bir de siz, bundan sonra yüz çevirdiniz. İşte eğer üzerinizde Allah'ın armağanı ve rahmeti olmasa idi kesinlikle siz zarara uğrayanlardan olmuştunuz.
65Ve siz içinizden sebtte/düşünme gününde sınırları aşan kimseleri de elbette bilirsiniz. İşte bundan dolayı onlara, “Aşağılık-dışlanmış kimseler durumunda maymunlar olun!” dedik.
66Sonra da aşağılık maymunluğu, çağdaşlarına ve sonrakilere müthiş bir ders ve Allah'ın koruması altına girmiş kişiler için bir nasihat/öğüt yaptık.
Bu Âyet grubunda da İsrâîloğulları'na ait –Medîne Yahudilerinin de çok iyi bildiği– tarihi kesitler, ibret ve uyarı için nakledilmiştir.
TÛR:
Tûr sözcüğü ile ilgili Tîn ve Meryem Sûrelerinde yaptığımız açıklamayı burada da sunuyoruz:
الطّور - Et-tûr sözcüğünün aslı, "temel" demektir. Araplar evin temeline طور الدّار - tavaru'd-dar derler. Ancak bu sözcük, evin üzerine yapıldığı ilk temeli kapsadığı gibi, apartman katlarından her birinin başlangıcı anlamındaki ara temeli tavr de kapsar. Nitekim Türkçede "kademe, aşama" sözcükleriyle ifade edilen طور - tavr sözcüğü وقد خلقناكم اطوارا - ve qad haleqnâkum etvara = sizi aşama aşama yarattık Nûh Sûresinin 14. Âyetinde de bu anlamda kullanılmıştır.
Temel anlamı ekseninde "kaya" ve "ağaç" için kullanılan tûr sözcüğü, daha sonra "dağ" anlamında kullanılmaya başlanmış ve bu anlamıyla daha meşhur olmuştur. Sözcüğün bu yöndeki gelişimine uygun olarak araştırmacıların bir kısmı tûr sözcüğünün genel anlamda "dağ" demek olduğunu söylemişler, bir kısmı ise Mûsâ Peygamberin vahiy aldığı özel dağın adı olduğunu ileri sürmüşlerdir. Gerçekten de tûr sözcüğü, Kur'ân'da yer aldığı Âyetlerde Mûsâ Peygamberin vahiy aldığı özel dağın adı olarak kullanılmıştır. [Bakara Sûresinin 63, 93; Nisâ Sûresinin 154; Meryem Sûresinin 52; Tâ-Hâ Sûresinin 80; Mü'minûn Sûresinin 20; Kasas Sûresinin 29, 46; Tûr Sûresinin 1 ve Tîn Sûresinin 2. Âyetleri]
Bizce de Mûsâ Peygambere Allah tarafından ilk hitabın yapıldığı dağın adı olan Tûr, Sina ve Sena gibi sözcüklerle birleştirildiğinde "Sina Dağı" anlamına gelir.
Altmış üçüncü ayet genellikle "" Tur’u/dağı üzerinize kaldırdık" diye çevrilir. Ve bu çevirilerden de sünnetüllaha aykırı anlamlar çıkarılır. Âyetin orijinalindeki "Fevk" sözcüğü, "Dun, alt" sözcüğünün karşıtı olan "üst" edatı olduğu gibi, şeref ve fazilet açısından başkasının üstüne çıkma anlamındaki "Fake" fiilinin mastarıdır da. Ayrıca "fevk" sözcüğü, genelde manevi üstünlüğü ifade için kullanılır. Zuhruf; 32, Bakara; 212, Âl-i Imran; 55, En’am; 18 ve A’raf; 127’ye bakılabilir. Bu sözcüğün bazı kullanımları Türkçemize de geçmiştir. Üstün bir şey nitelenirken "Fevkalâde" denilir. Burada konu edilenler, daha evvelki, Araf; 138- 155 ve Ta Ha 80- 98 (120 No. lu necm)’de konu edilen olaylardır.
SEBT GÜNÜ:
Halk arasında "Cumartesi günü" olarak bilinen sebt günü, insanların günlük yaşamları ile ilgili [dünyevî] işlerini bir tarafa bırakıp bunları hiç düşünmeden, sadece Tanrı'nın sözlerini dinledikleri ve bunları derin derin düşünmeye vakit ayırdıkları, dolayısıyla hem bedenlerini hem de rûhlarını dinlendirdikleri gündür. İsrâîloğulları'ndan haftanın bir gününü mutlaka kulluk için ayırmaları istenmişti. Onlar bir müddet bunu uyguladılar. Daha sonra o günlerde de çıkar sağlama yolunu tercih ettiler.
İsmi "Şabat Günü" olarak geçen "sebt günü" hakkında Kitab-ı Mukaddes'te ayrıntılı bilgiler verilmektedir. Biz onları A'râf Sûresinin tahlilinde vermiştik. Bu pasajda nakledilen olaylar, Kur'ân'da birkaç kez tekrarlanmıştır. Kitab-ı Mukaddes'te de detay verilir.
154-158Ve söz vermeleri ile birlikte üstlerini/en değerlilerini/Mûsâ'yı Tûr'a yükselttik. Ve onlara: "O kapıdan boyun eğip teslimiyet göstererek girin" dedik. Yine onlara: "Tefekkür/kulluk gününde sınırları aşmayın" dedik. Sonra da onların kendi sözlerini bozmaları, Allah'ın âyetlerine inanmamaları, peygamberleri haksız yere öldürmeleri ve: "Kalplerimiz örtülüdür/sünnetsizdir" demeleri –aksine Allah, küfretmeleri; Kendisinin ilâhlığını ve rabliğini bilerek reddetmeleri nedeniyle kalplerine damga vurmuştur. Onların azı dışında, inanmazlar– ve Allah'ın ilâhlığına ve rabliğine inanmamaları ve Meryem'in aleyhinde büyük bühtanlar söylemeleri; "Biz, Allah'ın Rasûlü Meryem oğlu Mesih Îsâ'yı gerçekten öldürdük" demeleri nedeniyle onlardan sağlam bir söz aldık. Oysa O'nu öldürmediler ve O'nu asmadılar. Ama onlar için, Îsâ, benzetildi. Gerçekten O'nun hakkında anlaşmazlığa düşenler, kesin bir yetersiz bilgi içindedirler. Onların zanna uymaktan başka buna ilişkin hiçbir bilgileri yoktur. O’nu kesin olarak öldürmediler. Aksine Allah O'nu, Kendine yükseltti/derecesini artırdı. Ve Allah, en üstün, en güçlü, en şerefli, mağlûp edilmesi mümkün olmayan/mutlak galip olandır, en iyi yasa koyan, bozulmayı iyi engelleyen/sağlam yapandır. [Nisâ: 154-158]
169Derken onlardan sonra bir nesil gelip onların yerlerine geçti. Kitab'a mirasçı oldular. Onlar bu dünyanın değersiz kazanımlarını alırlar, "Bize ileride mağfiret olunur/suçlarımız bağışlanır" diyorlardı. Kendilerine ona benzer değersiz bir mal gelirse, onu da alıyorlardı. –Allah'a karşı haktan başkasını söylemeyeceklerine dair kendilerinden o kitabın teminatı alınmadı mı? Hâlbuki onda olanı okuyup öğrenmişlerdi. Âhiret yurdu,Allah'ın koruması altına girmiş kimseleriçin daha hayırlıdır. Hâlâ akıl etmeyecek misiniz?–
170Ve Kitab'a sımsıkı sarılanlara ve salâtı ikame edenlere [mâlî yönden ve zihinsel açıdan destek olma; toplumu aydınlatma kurumunu oluşturanlara-ayakta tutanlara] gelince, Biz o düzeltenlerin/iyileştirenlerin ödülünü yitirmeyiz.
171Hani bir zamanlar, o dağ gölgelik/şemsiye gibi iken, onlar da, dağ üzerlerine yıkılacak diye inanmışlarken Biz, onların Üst'ünü/en seçkinlerini o dağa çekmiştik/yükseltmiştik: "Allah'ın koruması altında olmanız için size verdiğimizi kuvvetle tutun ve içindekini hatırınızdan çıkarmayın!" [A'râf: 169–171]
Bu olay Talmud'da şöyle anlatılır:
O Kutsal Varlık, Sina Dağı'nı büyük bir tekne gibi onların üstüne kaldırdı ve "Tevrât'ı kabul ederseniz iyi olur, yoksa burası mezarınız olur" dedi.
Üçüncü günün sabahı gök gürledi, şimşekler çaktı. Dağın üzerinde koyu bir bulut vardı. Derken, çok güçlü bir boru sesi duyuldu. Ordugâhta herkes titremeye başladı. Mûsâ halkın Tanrı'yla görüşmek üzere ordugâhtan çıkmasına öncülük etti. Dağın eteğinde durdular. Sina Dağı'nın her yanından duman tütüyordu. Çünkü Rabb dağın üstüne ateş içinde inmişti. Dağdan ocak dumanı gibi duman çıkıyor, bütün dağ şiddetle sarsılıyordu. Boru sesi gitgide yükselince, Mûsâ konuştu ve Tanrı gök gürlemeleriyle o'na yanıt verdi. Rabb Sina Dağı'nın üzerine indi, Mûsâ'yı dağın tepesine çağırdı. Mûsâ tepeye çıktı. Rabb, "Aşağı inip halkı uyar" dedi, "sakın beni görmek için sınırı geçmesinler, yoksa birçoğu ölür. Bana yaklaşan kâhinler de kendilerini arıtsınlar, yoksa onları şiddetle cezalandırırım."
Halk gök gürlemelerini, boru sesini duyup şimşekleri ve dağın başındaki dumanı görünce korkudan titremeye başladı. Uzakta durarak Mûsâ'ya, "Bizimle sen konuş, dinleyelim" dediler, "Ama Tanrı konuşmasın, yoksa ölürüz." Mûsâ, "Korkmayın!" diye karşılık verdi, "Tanrı sizi sınamak için geldi; Tanrı korkusu üzerinizde olsun, günah işlemeyesiniz diye." Mûsâ Tanrı'nın içinde bulunduğu koyu karanlığa yaklaşırken halk uzakta durdu.
SUNAKLARA İLİŞKİN YASALAR:
Rabb Mûsâ'ya şöyle dedi: "İsrâîlliler'e de ki: 'Göklerden sizinle konuştuğumu gördünüz. Benim yanım sıra başka ilâhlar yapmayacaksınız, altın ya da gümüş ilâhlar dökmeyeceksiniz. Benim için toprak bir sunak yapacaksınız. Yakmalık ve esenlik sunularınızı, davarlarınızı, sığırlarınızı onun üzerinde sunacaksınız. Adımı anımsattığım her yere gelip sizi kutsayacağım. Eğer bana taş sunak yaparsanız, yontma taş kullanmayın. Çünkü kullanacağınız alet sunağın kutsallığını bozar. Sunağımın üzerine basamakla çıkmayacaksınız. Çünkü çıplak yeriniz görünebilir.' " [Çıkış, 20:22–26.]
65–66. Âyetlerde Ve siz içinizden sebtte [ibâdet gününde] sınırları aşan kimseleri de elbette bilirsiniz. İşte bundan dolayı onlara, "Sefil maymunlar olun!" dedik. Sonra da onu [aşağılık maymunluğu], önlerindekilere [çağdaşlarına] ve sonrakilere müthiş bir ders ve muttakiler için bir mev'ize [nasihat/öğüt] kıldık ifadeleriyle İsrâîloğulları'na özel uyarılar yapılmaktadır. Bu uyarılar, başka Âyetlerde de tekrarlanmıştır:
60De ki: "Allah katında cezaya çarptırılma bakımından bunlardan daha kötüsünü size haber vereyim mi? Allah, kimleri dışlamış ve gazabına uğratmışsa; kimlerden maymunlar, domuzlar ve şeytana tapanlar yapmışsa, işte bunlar, mekânca kötüdür ve yolun doğrusundan daha çok kaybolmuşlardır." [Mâide: 60]
47Ey Kitap verilmiş kimseler! Biz, birtakım yüzleri silip de enselerine çevirmeden yahut Sebt halkını dışlayıp gözden çıkardığımız gibi onları dışlamadan önce yanınızda bulunanı doğrulamak üzere indirdiğimiz bu kitaba iman edin. Ve Allah'ın emri yerine gelecektir. [Nisâ: 47]
65. Âyette, İşte bundan dolayı onlara, "Aşağılık-dışlanmış kimseler durumunda maymunlar olun!" dedik buyrulmaktadır. Kimileri, İsrâîloğulları'nın fizikî olarak maymuna dönüştürüldüklerini ileri sürmüş ve buna dair birçok gayr-ı makul ve mesnetsiz hikâye ortaya atmışlardır.
İlim adamları, meshe uğrayan [insan iken hayvanlara, başka yaratıklara dönüştürülen] kimselerin soylarının devam edip etmediği hususunda farklı iki görüş ortaya atmıştır. Ez-Zeccâc der ki: "Bir topluluk, 'Bu maymunların onların soyundan gelmiş olması mümkündür' demiştir." Kadı Ebû Bekr b. el-Arabî de bu görüşü tercih etmiştir. Cumhur [çoğunluk] ise şöyle der: "Mesh olunanın soyu devam etmez. Maymunlar, domuzlar ve diğer hayvanlar, (İsrâîloğulları'ndan mesh olunan bu kimselerden) daha önce de vardı. Ayrıca Yüce Allah'ın mesh edip hilkatlerini değiştirdiği bu insanlar helak olmuş, onların geriye soyu kalmamıştır. Çünkü Allah'ın azap ve gazabı onlara gelip çatmıştır. Dolayısıyla üç günden sonra dünyada onlardan kimse kalmamıştır." İbn Abbâs da der ki: "Mesh olunan hiçbir varlık üç günden fazla yaşamış değildir. Bu süre zarfında onlar yememiş, içmemiş ve nesilleri olmamıştır." [Kurtubî,el-Câmiu li Ahkâmi'l-Kur’ân.]
Ayetteki "Hasiiyn" ifadesi, teknik olarak maymunların sıfatı değildir. "Künü" emrindeki muhatapların ‘hal’idir.
Hâlbuki Âyetin metninde, "onları maymun yaptık, maymuna çevirdik" denmeyip Aşağılık-dışlanmış kimseler durumunda maymunlar olun!" dedik buyrulmaktadır ki bu, çıkarcı insanların psikolojik durumlarının yansıtılmasıdır. Yani, bu tip insanların çıkar uğruna maymunlaşacağı; her türlü maskaralık ve şaklabanlığı yapacağı, Anadolu tabiriyle üç kuruş için kırk takla atacağı gerçeğine işaret edilmektedir.*
328 Buradaki olaylar, A‘râf/138-155 ve Tâ-Hâ/80-98'de (120 nolu necm'de) konu edilen olaylardır. Âyetin orijinalindeki fevk sözcüğü, hem “alt” sözcüğünün karşıtı olan “üst” edatıdır, hem de şeref ve fazilet açısından başkasının üstüne çıkma anlamındaki fâke fiilinin mastarıdır. Ayrıca fevk sözcüğü, genelde manevî üstünlüğü ifade için kullanılır. Bkz. Resmi Mushaf: Zuhruf/32, Bakara/212, Âl-i İmrân/55, En‘âm/18 ve A‘râf/127. Burada İsrâîloğulları ast, Mûsâ ise üst'tür.
*İşte Kuran, Bakara Suresi
Yorumlar - Yorum Yaz